23 Ocak 2004: Fotoğrafın kural tanımaz ustalarından, en ikonik karakterlerinden biri, Helmut Newton hayata gözlerini yumdu.
Helmut Newton, bütün bir yaşamını, yaratıcı ve vizyoner zihnini, kendine has şekilde kurguladığı ikonik fotoğraflarını üretmek için harcadı.
Moda fotoğrafçılığını stüdyodan sokağa taşırken yaptığı şey, fotoğraflara, moda görselliğine, bütün bir görsel medium’a ve varolan ‘kadın imajına’ dinamizm getirmekti. Ona defaatle atfedilen sözlerinde dediği gibi: “Bir kadın beyaz bir fon kağıdın önünde yaşamaz, sokakta, bir otomobilde, bir otel odasında yaşar.”
Fotoğraflarında, sinemadan, dönemin erotik mecmualarından, magazin gazeteciliğinden unsurlar kullandı. Newton için ‘yüksek sanat’ ile ‘düşük sanat’ olarak adlandırılan kültür ve sanat ürünlerinin ayrımı yoktu. İkonkırıcı tavrı, onun stiliydi: “ ‘Zevkliden’ nefret ederim. Yaratıcı bir insanın başına gelebilecek en kötü şey.” Ve daha da ileri gider: “Sözlüğümde iki kötü kelime var; sanat ve zevk.”
Kariyeri boyunca ürettiği bütün bir görsel külliyatta görülebilecek en baskın özelliklerden birinin voyörizm olması da bu sebeple şaşırtıcı değildir. Öyle ki bunun bir gereklilik olduğunu ısrarla vurgular: “Fotoğrafta röntgencilik gerekli ve profesyonel bir hastalıktır.” Onun, fotoğraf makinesini aşağıya konumlandırması da boşuna değildir: “Fiziksel olarak güçlü ve ‘süperkadınları’ severim.” diyen Newton kadınlarının ekonomik ve entellektüel olarak güçlü olduğunu savunmuştur ki buna karşı çıkmak da pek mümkün değildir. Kendi sözleriyle, fotoğraflarındaki kadınlar “her zaman galiptir.”
Fotoğraflarının yarattığı şok etkisi çalışma düzeninde de geçerlidir. Dönemin fotoğrafçılarının aksine Newton, küçük ekiplerle çalışmayı sever ve fotoğrafik ilüzyonu hiç bir zaman saklamaz: “Güzel olan her şey sahtedir. En güzel çim plastiktir.”
Helmut Newton. Onu bir caption ile anlatmak mümkün değil. Belki ileride uzunca bir dosya ile anlatmayı denebiliriz. Bu da kendimize verdiğimiz bir söz olsun.
[Görsel Kaynak:] Helmut Newton, Monte Carlo’da çekilen bir otoportre, 1993 © Helmut Newton Foundation
